Πάτερ Γυμνάσιος ο Λαυριώτης

Νικολάου Μιχαλόπουλου - Πάτερ Γυμνάσιος ο Λαυριώτης

5. 0Ι ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΑΥΡΙΩΤΗ

Ο π. Γυμνάσιος σε κάθε ασθενή που εξέταζε στο τέλος του έδινε και σχετικές προφορικές οδηγίες για τη συνέχιση της θεραπείας του, καθώς και σχετικές προσωπικές του συνταγές βοτάνων, που τις περισσότερες φορές τις έγραφε κάποιος γραμματικός. Οι συνταγές του ήταν λακωνικές και αναφέρονταν αποκλειστικά στην πάθηση του ασθενούς και περιείχαν δόσεις από ορισμένα βότανα.

Η Σοφία Μυλωνά στο βιβλίο της, «407 συνταγές του καλόγηρου, πάτερ Γυμνάσιος και άλλοι Αγιορείτες, θεραπεία με βότανα, β' έκδοση», περιλαμβάνει συνταγές του Γυμνάσιου, που τις έδωσε η μοναχή Καπονέρη της μονής Χίου, που τη συνάντησε στη Λέρο, και άλλες που, όπως ισχυρίζεται, συγκέντρωσε η ίδια στα χωριά της Θάσου. Χωρίς να αμφισβητώ τη γνησιότητα των συνταγών του Γυμνάσιου, έχω την πεποίθηση πως όλες δεν είναι του Γυμνάσιου, μια και ο ίδιος ποτέ δεν είχε κωδικοποιημένες τις συνταγές του, ούτε τις έγραψε, αλλά τις έλεγε προφορικά.

Στις εφημερίδες της εποχής του 1930 βρήκαμε δημοσιευμένες συνταγές που τις έδωσε ο Γυμνάσιος σε διάφορους ασθενείς ή δημοσιογράφους. Στο δημοσιογράφο της εφημερίδας «Κήρυξ» της Καβάλας, στις 12 Ιουλίου 1930, έδωσε μια συνταγή για τριχόπτωση (1 οκά νερό ζεστό, 2 κρόκοι από αυγά θα κτυπηθούν και θα ριφθεί μέσα λίγο ξίδι. Με το μείγμα θα γίνεται λούσιμο δύο φορές τη μέρα). Ακόμα στον «Κήρυκα» δημοσιεύθηκαν οι παρακάτω συνταγές: για ψαμμίαση (1 οκά άγριο μαϊδανό και 1 οκά ήμερο. Θα βράσουν με τις ρίζες και θα πίνει ο άρρωστος ένα ποτήρι από το νερό κάθε πρωί), «Κήρυξ», φ. 12 Ιουλίου 1930. Για πάχος (1 οκά κρασί, 100 δρ. κίνα, 25 δρ. κανέλα, 10 γρ. κινίνο. Από το μείγμα θα πίνει ο άρρωστος δύο φορές κάθε μέρα από δύο ποτήρια και θα τρώει φαγητό πολύ). Για προφυματίωση (10 δρ. μαϊδανό, 10 δρ. κουκουναριές, 10 δρ. ίσωπο χόρτο. Θα βράσουν. 1 φλιτζάνι, κάθε πρωί). Για ρευματισμούς (100 δρ. νέφτι, 1 /2 οκά λάδι, 5 κρόκοι αυγά, 1 κουτάλι αλάτι, 1 φλιτζάνι ξίδι. Με το μείγμα αυτό κάνουμε εντριβές). Για πόνους νεφρών (κοκκινόριζα, καλαμίδι, 10 δρ. μαλλί άπλυτο για εντριβές).

Στα «Μακεδονικά Νέα», στις 30 Ιουλίου 1930, δημοσιεύθηκαν οι συνταγές για έκζεμα, για τα έμμηνα, για βαρυκοία, για πρήξιμο κοιλιάς, για καταρράκτη.

Η «εφημερίδα των Βαλκανίων» της Θεσ /νίκης, στις 1 Αυγούστου 1930, έχει πρωτοσέλιδο με τίτλο: «Η αγυρτεία θριαμβεύουσα. Ποιος είναι ο καλόγηρος Γυμνάσιος και τι είδους συνταγές δίνει» και δημοσιεύει διάφορες συνταγές του Γυμνάσιου.

Τις συνταγές του Γυμνάσιου τις παραδέχεται και ο λογοτέχνης ακαδημαϊκός Παύλος Νιρβάνας (Αποστολίδης), που ήταν γιατρός και έγραψε σχετικά στην «Εστία»⁵²: «... Από όσα άκουσα μέχρι τώρα οι συνταγές του είναι πρακτικότατες και ότι όσα του έκαμαν ήσαν άδικα. Γιατί να τον διώκουν, αφού κατορθώνει και κάνει ιάσεις»⁵³.

Στην εφημερίδα «Μακεδονικά Νέα» υπάρχει η παρακάτω επιστολή του γιατρού Κ. Β. Γιαννούδη, που παραδέχεται τις συνταγές του Γυμνάσιου, μια και ο ίδιος δοκίμασε μια αλοιφή (με σκόρδα και θειάφι) για αρθρώσεις και θεραπεύθηκε το μικρό του δάκτυλο του αριστερού ποδιού του. Γράφει: «... Δεν πρέπει να εκπλήττηται το κοινόν διά τα καλά αποτελέσματα της αλοιφής ταύτης, διότι αύτη περιέχει «θείον», όπερ και η ιατρική επιστήμη εφαρμόζει κατά της αθρίτιδος και συνιστά «θειούχα λουτρά» και εσωτερικώς χορηγεί τα άνθη του θείου. Ώστε ουδέ το έκτροπον παρουσιάζει η πρακτική θεραπευτική του καλόγηρου, όστις, ως εξωδίκως επληροφορήθην, ήτο πλησίον Άγγλου ιατρού επί 10ετίαν ως βοηθός του εις την συγκομιδήν βοτάνων. Και αυτός ο Ιπποκράτης, ο πατήρ της ιατρικής επιστήμης, τοιαύτας ιαματικάς μεθόδους εχρείτο... Κ. Β. Γιαννούδης, ιατρός, Θεσ/νίκη»⁵⁴.

Η εφημερίδα «Φως» της Θεσ/κης, στις 28 Ιουλίου 1930, δημοσίευσε διάφορες συνταγές του Γυμνάσιου Λαυριώτη. Η δημοσίευση αυτή προκάλεσε θόρυβο και ο ανταποκριτής των «Μακεδονικών Νέων» από την Καβάλα I. Νούσκαλης, στις 22 Ιουλίου 1930, γράφει: «... Αι δημοσιευθείσαι σήμερον εις το «Φως» της Θεσ/κης συνταγαί δήθεν του μοναχού Γυμνάσιου Λαυριώτη εκυκλοφόρησαν προ ημερών εδώ εις φυλλάδιον, εκδοθέν προς δεκαρολογίαν, είναι δε αδέσποτοι και φανταστικοί. Διότι ο μοναχός Γυμνάσιος Λαυριώτης ούτε συνταγάς δίδει, αλλ' ούτε και συμβουλάς θεραπείας, αν δεν ίδη τον ασθενή και ακούση το ιστορικόν της ασθενείας του και κάμη την διάγνωσιν αυτός». Επίσης κατάπληξιν προκάλεσαν τα αναγραφέντα υπό της «Μακεδονίας» ότι «ο Γυμνάσιος είναι αγύρτης και ότι χρηματίζονται οι περί αυτόν. Ταύτα τυγ-χάνουσιν ψεύδη κακόβουλα και ανυπόστατα, διότι ούτε ο Γυμνάσιος δέχεται χρήματα ούτε και κανείς άλλος λαμβάνει τοιαύτα δι αυτόν»⁵⁵. Το ότι ο Γυμνάσιος έδινε συνταγές φαίνεται και από το εξής περιστατικό που μας διηγήθηκε ο αείμνηστος δικηγόρος Καβάλας Αλέκος Σωτηριάδης. Όταν στο Θεολόγο Θάσου μαζεύτηκαν πάνω από 1000 ασθενείς, ανέκυψαν πάρα πολλά προβλήματα από την εκεί παραμονή τους με άμεσο κίνδυνο της υγείας των κατοίκων. Μαζί με τον βουλευτή Καβάλας κ. Τανταρίδη πήγαν στο Θεολόγο και ανακοίνωσαν στο πλήθος να χωρισθούν σε ομάδες ίδιας αρρώστιας και να πάρουν τη συνταγή καθ' ομάδας και να φύγουν. Φυσικά οι ασθενείς αντέδρασαν. Ήθελαν να τους εξετάσει προσωπικά ο ίδιος ο Γυμνάσιος και να τους δώσει τη συνταγή του.

Ακόμα παρατηρούμε πως και οι εφημερίδες της εποχής εκείνης, προκειμένου να αυξήσουν την κυκλοφορία τους, δημοσίευαν διάφορες συνταγές δικές τους με τη διαβεβαίωση ότι είναι του Γυμνάσιου. Μάλιστα στην Καβάλα κυκλοφόρησε και «φυλλάδιον» με 60 συνταγές του Γυμνάσιου, που το πουλούσαν 1 τάλιρο. Είναι πολύ κατατοπιστική η δήλωση που δημοσίευσε η εφημερίδα «Φωνή» της Καβάλας. Γράφει: «... Από ημερών είδε το φως και κυκλοφορεί κατά χιλιάδας ένα βιβλιάριο περιέχον συνταγάς δήθεν τον θαυματουργού μοναχού της Θάσου Γυμνάσιου Λαυριώτη, το οποίον και σπεύδει ο κόσμος να αγοράσει. Έχομεν την εντολήν να δηλώσωμεν εξ ονόματος του μοναχού Γυμνάσιου Λαυριώτη ότι ουδέποτε και εις ουδένα έδωκεν κατάλογο συνταγών, καθόσον, ως μας εδήλωσε, διά να αναλάβει την ίασιν παντός πάσχοντος απαραιτήτως πρέπει να τον εξετάσει προσωπικώς ... Διά τούτο εφιστώμεν την προσοχήν τον κοινού εις τα κυκλοφορούντα ταύτα βιβλιάρια, τα οποία δεν είναι τίποτε άλλο ει μη ασύστολος εκμετάλλευσις των επιτηδείων διά να μη την χαρακτηρίσω μεν αγυρτείαν...»⁵⁶.

Και ο ίδιος ο Γυμνάσιος αντέδρασε όταν πληροφορήθηκε πως διάφορα άτομα συντάσσουν δικές τους συνταγές και τις πωλούν σαν να είναι δικές του. Έλεγε: «... Εγώ συνταγές δεν έγραψα ποτέ, αφού δεν ξέρω να γράφω. Εγώ ξέρω βότανα μόνο και ξέρω δύο χιλιάδες είδη βοτάνων και μ' αυτά κάνω ό,τι κάνω»⁵⁷. Και όταν πληροφορήθηκε πως άλλοι πωλούν τις συνταγές του αντέδρασε λέγοντας: «... στάχτη να γίνουν τα λεφτά που παίρνουν όσοι πωλούν τις συνταγές μου. Τους καταριέμαι με όλη τη δύναμη της καρδιάς μου. Εγώ πεινώ, είμαι γυμνός, και όμως τις συνταγές τις δίνω δοορεάν, και τους αρρώστους κάνω καλά, χωρίς να παίρνω χρήματα. Αυτό είναι το καθήκον όλων των ανθρώπων. Να βοηθούν τον πλησίον χωρίς να χρηματίζονται....»⁵⁸.

__________________

52. Βλ. χρονογράφημα του ακαδημαϊκού Παύλου Νιρβάνα, που αναδημοσιεύθηκε στον «Ταχυδρόμο» Καβάλας, αριθ. φ. 11703/21-10-1980.

53. «Ταχυδρόμος» Καβάλας, αριθ. φ. 11703/21-10-1980.

54. «Ταχυδρόμος» Καβάλας, αριθ. φ. 11704/22-10-1980.

55. «Μακεδονικά Νέα» Θεσ/κης, φ. 29 Ιουλίου 1930.

56. «Μακεδονικά Νέα», Θεσ/κης, φ. 31 Ιουλίου 1930.

57. «Κήρυξ» Καβάλας, φ. 30 Ιουλίου 1930.

58. «Κήρυξ» Καβάλας, φ. 30 Ιουλίου 1930.