Πάτερ Γυμνάσιος ο Λαυριώτης

Νικολάου Μιχαλόπουλου - Πάτερ Γυμνάσιος ο Λαυριώτης

2. ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟΣ ΛΑΥΡΙΩΤΗΣ ΜΥΘΟΣ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;

Ξεφυλλίζοντας κανένας τις εφημερίδες της εποχής του 1930 (μετά τον Απρίλιο) και διαβάζοντας τους πηχιαίους πρωτοσέλιδους τίτλους, που αναφέρονται στην προσωπικότητα του π. Γυμνάσιου, δυσκολεύεται πραγματικά να πιστέψει, τα δημοσιεύματα. Βρίσκεται σε αμηχανία και δεν μπορεί να απαντήσει στα ερωτήματα. Τί ήταν τέλος πάντων ο Γυμνάσιος; Μύθος ή πραγματικότητα; θαυματοποιός ή τσαρλατάνος; γιατρός ή κομπογιαννίτης; θεραπευτής ή αγύρτης; άγιος ή εξορκιστής; σωτήρας ή τρελός; νέος Ιπποκράτης ή φακίρης; απεσταλμένος του Θεού ή αυτόκλητος θεραπευτής; ιαματικός καλόγηρος ή απατεώνας; άνθρωπος φαινόμενο ή γέννημα φαντασίας;

Όσοι έτυχε να τον γνωρίσουν από κοντά και να κουβεντιάσουν μαζί του, τον παραδέχονται και τον αναγνωρίζουν ως θεραπευτή καλόβουλο και εκφράζονται με τα καλύτερα λόγια για την προσωπικότητα του.

α. Ο Ιωάννης Πριμικίδης, δ /ντής του «Ταχυδρόμου» Καβάλας, που τον γνώριζε πολύ καλά, μια και παρακολουθούσε από κοντά το θρυλικό πρόσωπο του και τον συνόδευσε στις περιπέτειες του στην Αθήνα — Ι. Μονή Οσίου Μελετίου και στο περιπετειώδες ταξίδι του από Πειραιά στην Θεσ /νίκη και στην Καβάλα, στην εργασία του που δημοσίευσε με τίτλο: «ΓΥΜΝΑΣΙΟΣ ΛΑΥ-ΡΙΩΤΗΣ. Ο καλόγηρος που αναστάτωσε προ 50 ετών την Ελλάδα»²², εφ. «Ταχυδρόμος» Καβάλας, φ. 11703/21.10.1980 εξ. γράφει ότι «... ο Γυμνάσιος Λαυριώτης δεν υπήρξε ούτε θαυματοποιός, ούτε αγύρτης, ούτε κομπογιαννί-της, ούτε θεραπευτής πάσης ασθενείας. Υπήρξε ένας αγαθότατος άνθρωπος, ο οποίος ερεύνησε με υπερβολικό ζήλο την βοτανολογία και με την πρακτικήν του νοημοσύνην εξέμαθε και την εφήρμοζε με την πείραν πον διέκρινε τους ιατροφιλόσοφους».

β. Η εφημερίδα της Καβάλας «Κήρυξ», στις 11 Ιουλίου 1930, τον ονομάζει «μυστηριώδη ρασοφόρο, θαυματοποιό καλόγηρο», «ιαματικό καλόγηρο» (12 Ιουλίου 1930), «άνθρωπο φαινόμενο» (17 Οκτωβρίου 1930).

γ. Από το δ/ντή των «Μακεδονικών Νέων» Β. Μεσολογγίτη αποκαλείται «άνθρωπος τον Θεού, ζών από ελεημοσύνην». Στις 27 Ιουλίου 1930 γράφει: «... Είναι ένας συνήθης τύπος αγιορείτου καλογήρου, δευτέρας ή τρίτης τάξεως. Μετρίου ή μάλλον κοντού αναστήματος, ισχνός παρά ευτραφής, με μαλλιά διαργυρωμένα από αρκετές άσπρες τρίχες, φαίνεται ηλικίας 50-55 ετών. Εις το ηλιοκαές και ωχρόν κάπως πρόσωπον του είναι καταφανή τα ίχνη κοπώσεως. Τα αεικίνητα γαλάζια ή μάλλον σταχτιά μάτια του έχουν κάποιον έντονον λάμψιν σαν να παίρνουν την ανταύγειαν κάποιας εσωτερικής φλόγας».

δ. Και ο συντάκτης των «Μακεδονικών Νέων» Τάσος Λαγουδάκης, που από 21 Ιουλίου 1930 δημοσιεύει σε συνέχειες πληροφορίες και συνταγές του Γυμνασίου, στο πρώτο του άρθρο με τίτλο: «Θαύματα εις την Θάσον. Ο θαυματουργός καλόγηρος που θεραπεύει με απλά βότανα φοβερές και ανίατες ασθένειες. Η νέα κολυμβήθρα τον Σιλωάμ», διερωτάται, «πρόκειται περί αγίου ή αγύρτον; περί πραγματικού θαυματοποιού ή περί ομαδικού θρησκευτικού παραληρήματος δημιουργήσαντος έντονον αυθυποβολήν και αλληλο-υποβολήν;». Και στις 24 Ιουλίου 1930 γράφει: «ότι ο Γυμνάσιος Λαυριώτης είναι ένας ιατρός με μεγάλο φυσικό ταλέντο».

ε. Ο μοναχός γιατρός της Ι. Μονής Βατοπεδίου Οικονόμου, που θεραπεύθηκε από το Γυμνάσιο παρατηρεί: «Ο Γυμνάσιος για μένα είναι πολύπειρος και ικανότατος βοτανολόγος. Έχω πολλά δείγματα γι' αυτό. Ξέρει πολύ καλά τη θεραπευτική ιδιότητα των βοτάνων και ακόμα ξέρει καλά την ανατομία του ανθρωπίνου σώματος. Δεν είναι αγύρτης, ούτε κομπογιαννίτης, ούτε απατεώνας, αλλά ένας συμπαθέστατος άνθρωπος»²³.

στ. Και ο ανταποκριτής του «Ελεύθερου Βήματος» των Αθηνών Α. Χ. Χαμουδόπουλος, που ήλθε στο Θεολόγο, γράφει στον «Κήρυκα» Καβάλας: «... χωρίς να συμφωνούμεν με όσους χαρακτήρισαν το Γυμνάσιο ως «τσαρλα-τάνον» και πιστεύοντας ότι ασφαλώς αυτός έχει κάποιαν εμπειρικήν επιτη-δειότητα...»²⁴.

ζ. Αξιοσημείωτη είναι και η γνώμη του ηγούμενου της ι. μονής Οσίου Μελετίου Αττικής, που ισχυρίζεται ότι «... όπως διεπίστωσα πρόκειται περί συμπαθέστατου ανθρώπου, αλλά πολύπαθους, από τας περιπέτειας που υπέστη και από τας διώξεις τας οποίας υπεβλήθη...»²⁵.

η. Και ο γιος του δ /ντή του ξενοδοχείου «Λουξ» Καβάλας, στο οποίο εργάσθηκε για λίγο ο Γυμνάσιος, είπε ότι «ο καλόγηρος ήτο σεμνός και φρόνιμος, επιμελής και τακτικός» ²⁶.

θ. Και ο ακαδημαϊκός Παύλος Νιρβάνας (Αποστολίδης), γιατρός και λογοτέχνης, που συνομίλησε στην Αθήνα με το Γυμνάσιο, σε ερώτηση δημοσιογράφου της εφημερίδας «Πατρίς» απάντησε: «Απ όσα άκουσα μέχρι τώρα οι συνταγές τον είναι πρακτικότατες και ότι όσα του έκαμαν ήσαν άδικα. Γιατί να τον διώκονν, αφού κατορθώνει να κάνει ιάσεις; Ο Γυμνάσιος είναι θαυμάσιος θεραπευτής και πολλάς υπηρεσίας μπορεί να προσφέρει εις τον κόσμον των πασχόντων» ²⁷. Σε χρονογράφημα του στην «Εστία» τον ονομάζει «θρυλικό θεραπευτή, θρυλικό καλόγηρο, απρόσιτο θαυματουργό, αγαθό άνθρωπο, άνθρωπο φαινόμενο ... Είναι ένας συμπαθητικότατος άνθρωπος ... έχων εμφά-νισιν εις το σύνολο σεμνότατη, ντροπαλού ή μετριόφρονος ανθρώπου ... καμιά εκδήλωσις αγύρτον ή απατεώνος, εντύπωσιν μάλλον ανθρώπου πάσχοντος και μελαγχολούντος... »²⁸.

ι) Και. ο τότε υπουργός των Εσωτερικών κ. Σίδερης, που προστάτευε τον Γυμνάσιο, σε συνομιλία μαζί του λέγει: «... Αναγνωρίζω, παππούλη μου, ότι είσαι ένας καλός και απαράμιλλος θεραπευτής...»²⁹.

I. Κατά τη γνώμη μας ο Γυμνάσιος Λαυριώτης ήταν ένας καλοκάγαθος άνθρωπος, ένας ταπεινός καλόγηρος, μια απλή προσωπικότητα, ένας γνώστης της βοτανολογίας.

II. Ένας θεραπευτής ορισμένων μόνο ασθενειών και κυρίως δερματολο-γικών παθήσεων, τραυμάτων, στομάχου, φυματίωσης, άσθματος, εξαρθρώσεων μελών του σώματος, ένας απλοϊκός μοναχός που γνώριζε τη θεραπευτική ιδιότητα μερικών βοτάνων του νησιού του, που τα χρησιμοποιούσε για τον εαυτό του και τους συγχωριανούς του.

ΙΙΙ. Ένας θα λέγαμε πρακτικός γιατρός, που θαμπώθηκε από την κοσμοσυρροή που έτρεχε κοντά του ζητώντας ετσιθελικά να θεραπευθεί από οποιαδήποτε αρρώστια.

IV. Ένας αγνός νησιώτης που μπλέχθηκε στα δίχτυα της επίμονης επιθυμίας των στεριανών να θεραπεύσει τα πάντα. Ένας απλός άνθρωπος, που μολονότι ήθελε να θεραπεύσει τους συγχωριανούς του, έγινε ξαφνικά γνωστός παντού και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υποστεί πολλές ταλαιπωρίες, συλλήψεις και διώξεις.

V. Ασφαλώς δεν ήταν ούτε απατεώνας ούτε τσαρλατάνος ούτε αγύρτης, και προπαντός ούτε εκμεταλλευτής.

__________________

22. Η εφημερίδα της Καβάλας «Ταχυδρόμος» άρχισε να δημοσιεύει πρωτοσέλιδα την εργασία του Ιωάννη Πριμικίδη σε συνέχειες από το υπ' αριθ. 11703/21-10-1980 μέχρι το υπ' αριθ. 11731 /25-11-1980 φύλλο της.

23. «Ταχυδρόμος» Καβάλας, αριθ. φ. 11708/26-10-1980.

24. «Κήρυξ», Καβάλας, φ. 1 Αυγούστου 1930.

25. «Ταχυδρόμος» Καβάλας, αριθ. φ. 11710/30-10-1980.

26. «Μακεδονικά Νέα» Θεσ/νίκης, φ. 29 Ιουλίου 1930.

27. «Μακεδονικά Νέα» Θεσ/νίκης, φ. 10 Οκτωβρίου 1930 και «Πατρίς», φ. 10 Οκτωβρίου 1930.

28. Ο I. Πριμικίδης αναδημοσίευσε ολόκληρο το χρονογράφημα του ακαδημαϊκού Παύλου Νιρβάνα, στον «Ταχυδρόμο» Καβάλας, αριθ. φ. 11703/21-10-1980 για να δείξει ότι μέ την προσωπικότητα του Γυμνάσιου Λαυριώτη ασχολήθηκε και ο ακαδημαϊκός μας Παύλος Νιρβάνας, που είχε ενθουσιασθεί από τη γνωριμία του με το Γυμνάσιο.

29. «Μακεδονικά Νέα», φ. 10 Οκτωβρίου 1930. Μάλιστα ο Σίδερης του χάρισε και ένα σταυρό αξίας 15 χιλιάδων δραχμών εκείνης της εποχής και με δ/γή του, στις 10 Οκτωβρίου 1930, τον άφησε ελεύθερο να γυρίσει στη Θάσο. Βλ. και «Κήρυκα» Καβάλας, φ. 16 Οκτωβρίου 1930.