Η θάσος τον Ιούλιο του 1917

30

Η Θάσος τον Ιούλιο τον 1917

Ο de la Thuillerie αναφέρεται επίσης στα λαμπρά αρχαία ερείπια του νησιού, στο δοξασμένο του παρελθόν, στην ακρόπολη, στις ανασκαφές που έχει πραγματοποιήσει η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή της Αθήνας και στα ενδιαφέροντα ευρήματα της τόσο από την αρχαιότητα, όσο και από τη χριστιανική εποχή.

Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον, γράφει ο de la Thuillerie, έζησε επί αιώνες ο ελληνικός πληθυσμός του νησιού φτωχός, κάτω από ποικίλες εκμεταλλεύσεις και καταπιέσεις του τουρκικού ζυγού. Μόνη τους ελπίδα σωτηρίας η ορθοδοξία.

Τον Ιούλιο του 1917 το νησί ήταν γεμάτο Έλληνες πρόσφυγες από την αντικρινή ακτή, οι οποίοι ήθελαν ν' αποφύγουν τους Τούρκους και τους Βουλγάρους. Οι δυστυχισμένοι αυτοί ήταν εξαθλιωμένοι και αξιολύπητοι. Η γαλλική κατοχή τους έδωσε την ευκαιρία να βρουν κάποια εργασία σε έργα οδοποιίας και κοινής ωφέλειας. Με τον Έλληνα διοικητή Σκιά ο de la Thuillerie επισκέφθηκε το νοσοκομείο και άλλα έργα που είχαν εκτελεστεί ή βρίσκονταν σε εξέλιξη. Κατά την επίσκεψη αυτή ο Γάλλος αξιωματικός ενθουσιάστηκε από τον Έλληνα διοικητή του νησιού, για τον οποίο γράφει ότι «είναι η θεία πρόνοια για όλο τον αξιολύπητο πληθυσμό, για τον οποίο η μεγαλοψυχία και η φιλευσπλαχνία του δείχνουν μια φιλοστοργία καθαρά χριστιανική».

Ικανοποιείται ακόμη ο Γάλλος αξιωματικός που διαπιστώνει, διατρέχοντας τα χωριά, ότι οι κάτοικοι συμπαθούν τους Γάλλους και του κάνει εντύπωση ότι μερικοί άνδρες και γυναίκες μιλούν τα γαλλικά, που τα διδάχτηκαν σε γαλλικά σχολεία, ή από δύο Λαζαριστές που ξέφυγαν από την Καβάλα και εγκαταστάθηκαν στον Λιμένα.

Ο de la Thuillerie πέρασε δύο ωραίες μέρες στο νησί αυτό, που είχε κλίμα και φυσικό περιβάλλον αληθινής Εδέμ, αλλά οι νύχτες του ήταν ανήσυχες: την πρώτη δεν τον άφησε να κοιμηθεί η επιδρομή των γνωστών ζωυφίων και τη δεύτερη η νέα πάλι επιδρομή βουλγαρο-γερμανικών αεροπλάνων που μέσα στη φεγγαρόλουστη νύχτα βρήκαν την ευκαιρία να ξαναβομβαρδί-σουν το αγγλικό αεροδρόμιο του Καζαβιτιού και να πυρπολήσουν μια αποθήκη καυσίμων που φλόγισε τον ουρανό.