Η θάσος τον Ιούλιο του 1917

Πρόκειται για απόσπασμα από τον έβδομο τόμο των Θασιακών. Σκοπός της ψηφιοποίησης και δημοσίευσής του, είναι να μάθει (ή τέλος πάντων, να έχει ευκολότερα τη δυνατότητα να μάθει) το το ευρύ κοινό, για:

Η ΘΑΣΟΣ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ ΤΟΥ 1917

Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος

Με την ευκαιρία της εκδόσεως των Πρακτικών του Α' Συμποσίου της Θάσου ας μου επιτραπεί να προσθέσω μερικά νέα στοιχεία για την ιστορία της Θάσου κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, τα οποία είχα την τύχη ν' αντλήσω από ένα σπάνιο βιβλίο, του Γάλλου αξιωματικού του ναυτικού R. Dufour de la Thuillerie, De Salonique à Constantinople. Souvenirs de la Division navale d'Orient (1916-1919), Paris ά.έ. Στο κεφάλαιο III, σ. 14-22 αφηγείται την κατάσταση στο νησί μετά το 1916, οπότε γαλλικός στρατός, μετά το τέλος του ελληνικού διχασμού και την απομάκρυνση του βασιλιά Κωνσταντίνου, κατέλαβε τη Θάσο, όπου από χρόνια η γερμανική Εταιρεία Speidel εκμεταλλευόταν τα μεταλλεία της. Η γνώμη μάλιστα του de la Thuillerie, καθώς ίσως και πολλών Αγγλογάλλων, ήταν ότι η Εταιρεία αυτή (της οποίας τα έσοδα, όπως υποπτεύονταν, δεν ανταποκρίνονταν στις δαπάνες επενδύσεων σε τεχνικό εξοπλισμό) αποτελούσε προπομπό, αιχμή του γερμανικού μιλιταριστικού προγράμματος Drang nach Osten, παρέχοντας σ' έναν ενδεχόμενο πόλεμο ένα στήριγμα στις γερμανικές δυνάμεις και ένα απομονωμένο και καλοστεγασμένο κέντρο κατασκοπείας.

Τώρα, τον Ιούλιο του 1917, παρά την προσχώρηση πια της Ελλάδας στην Entente, η Θάσος εξακολουθούσε να διοικείται από ένα Γάλλο πλοίαρχο μ' ένα στρατιωτικό απόσπασμα, αλλά είχε αναγνωριστεί πια επίσημα η ελληνική κυριαρχία της. Πριν όμως η διοίκηση της παραδοθεί στις ελληνικές αρχές, έπρεπε προηγουμένως να εξεταστούν και να τακτοποιηθούν ορισμένα ζητήματα. Και έτσι στάλθηκε στη Θάσο να συνεννοηθεί γι' αυτά με τον Έλληνα διοικητή της, τον αξιωματικό του ναυτικού Σκιά, ο συγγραφέας του βιβλίου μας de la Thuillerie, ο οποίος μάλιστα λέγει χαριτολογώντας ότι πήγε επιτόπου με το πολεμικό «Buffle», ως υπουργός των οικονομικών, των εσωτερικών και της δικαιοσύνης του νησιού ! !.

Ενώ όμως το πολεμικό παρέπλεε τις ακτές της Θάσου με προορισμό του τον Λιμένα, γερμανικά αεροπλάνα βομβάρδιζαν το αγγλικό αεροδρόμιο του Καζαβιτιού απέναντι από τη βουλγαροκρατούμενη Καβάλα. Τρία απ' αυτά