Φωτιά 2016

Εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ», 13/9/2016

“Το σπάνιο φαινόμενο των «ξηρών καταιγίδων» έκαψε τη Θάσο. Το νησί δέχτηκε το Σάββατο την επίθεση μιας συστοιχίας περίπου 100 «ορφανών» κεραυνών χωρίς βροχή, που πυροδότησαν τέσσερα μέτωπα φωτιάς.
Με τη συνδρομή των ισχυρών ανέμων, αυτά μετατράπηκαν σε πύρινη κόλαση, που συνέχισε να κατακαίει για τρίτη μέρα χθες το νησί.
Το φαινόμενο εκδηλώθηκε εν μέσω μιας «καταιγίδας» συνολικά 3.000 και πλέον κεραυνών που έπεσαν μέσα σε 12 ώρες το Σάββατο στην Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία. Το νησί του Βορείου Αιγαίου είχε την ατυχία αυτοί που το έπληξαν να μη συνοδεύονται από βροχή, που θα έσβηνε τις εστίες εν τη γενέσει τους.

3.000 κεραυνοί στη Βόρεια Ελλάδα στο 12ωρο 3 π.μ. με 3 μ.μ. του Σαββάτου

«Οι ξηρές καταιγίδες εκδηλώνονται όταν υπάρχει πολύ ξηρή ατμόσφαιρα, με σχετική υγρασία κάτω του 50%, στο αποκαλούμενο ''ξηρό οριακό στρώμα'', δηλαδή το στρώμα της τροπόσφαιρας σε ύψος έως 1.500 μέτρα από το έδαφος. Υπό τέτοιες συνθήκες είναι πολύ πιθανό η βροχή που πέφτει από τα άνω στρώματα (πάνω από τα 1.500 μέτρα) να εξατμίζεται προτού φτάσει στο έδαφος», εξηγεί στο «Εθνος» ο Σταύρος Ντάφης, φυσικός - μετεωρολόγος στο Εργαστήριο Δυναμικής Μετεωρολογίας του Πολυτεχνείου του Παρισιού και επιστημονικός συνεργάτης του Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Οπως φαίνεται χαρακτηριστικά στην καταγραφή του ανιχνευτή ηλεκτρικών εκκενώσεων (κεραυνών) του Αστεροσκοπείου «ZEUS», που παρουσιάζει το «Εθνος», το νησί της Θάσου βρέθηκε στο επίκεντρο ενός συμπλέγματος καταιγίδων στις 6 το πρωί του Σαββάτου.
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, την ώρα εκείνη, και σε διάστημα 45 λεπτών, εκδηλώθηκαν τα τρία από τα τέσσερα μέτωπα πυρκαγιάς στο νησί (στις 6 στην Αλυκή, στις 6.20 στον Πρίνο και στις 6.45 στα Λιμενάρια), ενώ ακολούθησε το τέταρτο μέτωπο στον Θεολόγο στη 1.30 το μεσημέρι. «Την ίδια ώρα επικρατούσαν ισχυροί ανατολικοί άνεμοι, έντασης 6-7 μποφόρ, οι οποίοι έπνεαν στη συγκεκριμένη περιοχή επί 36 ώρες, από το βράδυ της Παρασκευής έως το μεσημέρι της Κυριακής. Ο συνδυασμός των δύο φαινομένων έφερε την καταστροφή», εξηγεί ο κ. Ντάφης.

Οι ισχυρότεροι κεραυνοί
Εκτός από τις ξηρές καταιγίδες, «ορφανοί» κεραυνοί είναι δυνατόν να εκδηλωθούν και υπό άλλες συνθήκες. Οπως αναφέρει ο μετεωρολόγος, ένας κεραυνός μπορεί να πέσει σε ακτίνα έως και 30 χιλιομέτρων από το νέφος που συνοδεύει.

Παράδειγμα κεραυνού θετικής πολικότητας που πέφτει πολύ μακριά από το κύριο νέφος

«Πρόκειται για τους λεγόμενους κεραυνούς θετικής πολικότητας, που είναι και οι ισχυρότεροι», σημειώνει, προσθέτοντας παράλληλα πως συμβαίνει συχνά οι κεραυνοί να συνοδεύονται από πολύ ασθενείς βροχές, που δεν είναι ικανές να βοηθήσουν στην κατάσβεση της φωτιάς.
Στη διάρκεια του καλοκαιριού και μέχρι σήμερα έχουν εκδηλωθεί δασικές πυρκαγιές που οφείλονται σε κεραυνούς σε 7 διαφορετικά σημεία της χώρας: Στις 13 Ιουλίου στην Ποντοκώμη-Νεράιδα Κοζάνης, στις 7 Αυγούστου στην Πλαταριά Θεσπρωτίας, στις 8 Αυγούστου στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής, στις 9 Αυγούστου στην Κάρυστο και στην Κύμη Ευβοίας, στις 2 Σεπτεμβρίου στη Σκιάθο και στις 10 του μηνός στη Θάσο. Σύμφωνα με τον Μιχάλη Σιούτα, διδάκτορα Μετεωρολογίας του Κέντρου Μετεωρολογικών Εφαρμογών του ΕΛΓΑ στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, στο 12ωρο από τις 3 τα ξημερώματα του Σαββάτου έως τις 3 μετά το μεσημέρι της ίδιας ημέρας καταγράφηκαν πάνω από 3.000 κεραυνοί στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας, από τις οποίες οι 90-100 έπεσαν στο έδαφος της Θάσου.
Οπως φαίνονται στον χάρτη, εκδηλώθηκαν σε τρεις παράλληλες συστοιχίες, από τις οποίες η μία κάλυψε τις περιοχές της Καβάλας και της Θάσου, η δεύτερη τον Στρυμονικό Κόλπο και στο Αγιον Ορος (σ.σ. προκάλεσε επίσης μεγάλη πυρκαγιά στην περιοχή κοντά στη Μονή Χιλανδαρίου) και οι άλλες δύο κάλυψαν τις περιοχές ανατολικά της Θεσσαλονίκης και τη Βόρεια Χαλκιδική. «Ενδέχεται κάποιες από αυτές να ήταν ξηρές καταιγίδες, που υπό ειδικές συνθήκες μπορούν να προκαλέσουν ανάφλεξη», σημειώνει ο κ. Σιούτας.

Δασικές πυρκαγιές που προκλήθηκαν από κεραυνούς από την 1η Ιουνίου 2016 έως σήμερα

Συστοιχία συγκυριών
Για το σπάνιο φαινόμενο που έπληξε τη Θάσο, σε συνδυασμό με μια συστοιχία συγκυριών, ενημερώθηκε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας, που επισκέφθηκε χθες το πυρόπληκτο νησί. «Είδαμε ένα πραγματικά σπάνιο φαινόμενο. Εκατοντάδες εστίες, οι οποίες προκλήθηκαν από ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο καιρικό φαινόμενο, από μια ξηρή καταιγίδα με δεκάδες κεραυνούς, χωρίς όμως ίχνος βροχής και ταυτόχρονα από μια συστοιχία συγκυριών», είπε ο κ. Τσίπρας και προσέθεσε: «Στο νησί δεν έβρεξε, ενώ σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα έχει βρέξει πάρα πολύ νερό και ταυτόχρονα είχαμε πάρα πολύ ισχυρούς ανέμους, ειδικά στην περιοχή της Θάσου».



ΣΥΣΚΕΨΗ ΧΘΕΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΥΠΟ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ
Αμεσα μέτρα για τους πληγέντες της Θάσου

Ο πρωθυπουργός, που βρέθηκε χθες εκτάκτως στη Θάσο, ακυρώνοντας την προγραμματισμένη μετάβασή του στην Κεφαλονιά, πέταξε με ελικόπτερο πάνω από τις πληγείσες περιοχές, συνοδευόμενος από τους υπουργούς Εσωτερικών Π. Κουρουμπλή και Υποδομών, Χρ. Σπίρτζη, τον γ.γ. Πολιτικής Προστασίας Γ. Καπάκη και τον αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος Ι. Καρατζά. Είδε την εικόνα των τριών εστιών, που βρίσκονταν σε ύφεση, καθώς και τις καταστροφές που έχουν προκληθεί σε σπίτια, δασικές και γεωργικές εκτάσεις, ενώ ανακοίνωσε μέτρα για την άμεση ανακούφιση των πληγέντων από την καταστροφική πυρκαγιά, καθώς και για τη θωράκιση του νησιού.
Από τον Πρίνο, όπου έγινε ευρεία σύσκεψη, ο κ. Τσίπρας είπε πως τις επόμενες μέρες θα γίνει άμεση λεπτομερής χαρτογράφηση των περιοχών που έχουν πληγεί από αέρος με μη επανδρωμένο αεροσκάφος drone, για την ταχύτερη δυνατή εκκίνηση των διαδικασιών ανακούφισης των πληγέντων, μετά την καταγραφή των ζημιών σε σπίτια, υποδομές, γεωργικές εκτάσεις, μελίσσια, κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Οπως είπε, οι αποζημιώσεις σε γεωργούς, κτηνοτρόφους και μελισσοκόμους θα δοθούν από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης μέσω του ΕΛΓΑ, ενώ για τους ιδιοκτήτες κατοικιών που καταστράφηκαν το υπουργείο Υποδομών θα καλύψει σε ποσοστό 80% την ανακατασκευή και το υπόλοιπο 20% θα καλυφθεί με μακροχρόνιο δανεισμό.

Με ελικόπτερο πάνω από τις πληγείσες περιοχές της Θάσου πέταξε χθες ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας

Αποκατάσταση ζημιών
Ο κ. Τσίπρας ανέφερε πως θα επικοινωνήσει άμεσα με τον υπουργό Αμυνας για τη δυνατότητα συνδρομής μονάδας Μηχανικού του στρατού στο έργο της αποκατάστασης και της θωράκισης του νησιού από πλημμύρες, κίνδυνο που έθεσε ως βασικό θέμα ο δήμαρχος Θάσου, Κ. Χατζηεμμανουήλ, ενώ δεσμεύτηκε και για τη γρήγορη εκκίνηση των διαδικασιών αναδάσωσης των καμένων δασικών εκτάσεων.
Ο πρωθυπουργός ζήτησε να πληροφορηθεί για την κατάσταση της υγείας των πέντε πυροσβεστών που τραυματίστηκαν κατά τις προσπάθειες κατάσβεσης, από τους οποίους ο ένας νοσηλεύεται με κάταγμα στο πόδι, και τους ευχήθηκε ταχεία ανάρρωση, ενώ τόνισε πως η Θάσος «παραμένει στολίδι στο Βορειοανατολικό Αιγαίο. Είναι μεγάλη η καταστροφή μεν, αλλά η Θάσος έχει τεράστια αποθέματα πρασίνου και θα παραμείνει ένας πολύ σημαντικός τουριστικός προορισμός».
Χθες το πρωί υπήρχαν τρία ενεργά μέτωπα σε ύφεση (Θεολόγος, Καλλιράχη, Ραχώνι), αλλά με υπαρκτό τον κίνδυνο αναζωπυρώσεων, κάτι που συνέβη νωρίς το απόγευμα, λόγω της αύξησης της έντασης του ανέμου. Στο νησί επιχειρούσαν πέντε πυροσβεστικά αεροσκάφη (4 Καναντέρ και 1 Πετζετέλ) και 5 ελικόπτερα.”